Brazylia to prawdziwe królestwo kawy! Każdego roku produkuje się tam ponad 35 milionów worków ziaren kawowca, sprawiając, że Brazylia jest największym producentem kawy na świecie, przyczyniając się do aż 1/3 światowych zbiorów kawy. Do sukcesu Brazylii w produkcji kawy z pewnością przyczyniły się warunki środowiskowe, klimatyczne i olbrzymia powierzchnia kraju: pod kątem powierzchni to 5 największe państwo świata. Niemniej jednak przy tak ogromnych rocznych plonach utrzymanie wysokiej jakości kawy to trudne wyzwanie, przez co spora część zbiorów jest zwyczajnie kiepska jakościowo.


Historia kawy w Brazylii sięga XVIII wieku, kiedy to posadzono tam pierwsze kawowe krzewy sprowadzone z trudem zza granicy. Początkowo plantacje zaspokajały wyłącznie lokalne zapotrzebowanie na kawę, jednak w bardzo krótkim czasie uprawy kawy przekształciły się tam w prawdziwy biznes, nakręcając ogromny rozwój kawowej branży w Brazylii. Rosł popyt i zainteresowanie z innych krajów świata, rosła więc i podaż – w połowie XIX wieku Brazylia była już kawową potęgą. W latach 20. i 30. XX wieku plony Brazylii stanowiły niemal 80% światowych zbiorów! Wówczas Brazylia produkowała już tak olbrzymie ilości kawy, że stało się to nieco kłopotliwe do przerobienia, aż do przełomowego momentu, jakim było wynalezienie techniki i sposobu na produkcję kawy rozpuszczalnej, która nieco złagodziła nadmierne zbiory. Kawę w Brazylii uprawia się głównie w regionie São Paulo, Minas Gerais oraz Paraná, ale można także natrafić na kawę z innych części tego ogromnego państwa. Liczba plantacji w Brazylii robi wrażenie – przekracza ona bowiem 200 tysięcy!


Arabika pochodząca z Brazylii z pewnością można opisać jako delikatną, zbalansowaną i o raczej niskiej kwasowości. Charakterystyczne są dla niej gładkie nuty czekolady, wzbogacone o posmak orzechów, miodu, wiśni, jagód czy malin. Niektóre z najlepszych odmian to Santos, głównie uprawiana w São Paulo, oraz Yellow Bourbon z prowincji Minas Gerais.


Niecodzienną i intrygującą odmianą, na jaką można trafić w Brazylii, jest Rio. Jej smak i aromat są bardzo charakterystyczne i często określane jako medyczne, przypominające jodynę. Nietypowe doznania sensoryczne towarzyszące spożywaniu tej odmiany są spowodowane obecnością mikroorganizmów na powierzchni ziaren.

Najlepsze kawy brazylijskie charakteryzują się stosunkowo niską kwasowością oraz wyraźnym, orzechowo-słodkim smakiem, często gorzkawym z nutą palonej czekolady. Większość nieprażonych ziaren kawy z Brazylii pochodzi z suchej obróbki (niemytej; naturalnej). Najkorzystniejszą cechą kawy brazylijskiej jest jej cena, a poza tym łagodność brazylijskich ziaren pomaga zrównoważyć bardziej intensywne ziarna, co sprawia, że stanowi ona bazę wielu mieszanych kaw.

Bourbon Santos to kawa jakości średniej do wysokiej, mokro-przerobiona (myta) pochodząca z Brazylii, zwykle wysyłana przez port Santos. Santos to nazwa rynkowa. Większość roślin kawy Bourbon Santos rośnie na wysokościach od 600 do 1200 metrów w północnym Minas Gerais lub w stanie São Paulo w Brazylii. Charakteryzuje się ona gładkim i łagodnym smakiem, często słodkim i orzechowym.

Dobra brazylijska Bourbon Santos ma lekkie do średniego body, niską kwasowość i bardzo przyjemny aromat. Gatunek Bourbon (Coffea arabica var. bourbon) jest bardziej owocowy i jaśniejszy (o wyższej kwasowości) niż inne kawy z Brazylii. Niska kwasowość brazylijskiej Bourbon Santos wynika z niższych wysokości upraw w regionie. Są one niższe w porównaniu do obszarów takich jak Ameryka Środkowa, gdzie plantacje na większych wysokościach (np. 1500 metrów nad poziomem morza) produkują wyśmienite kawy gourmet o wyższej kwasowości.

Nazwa Minas Gerais oznacza "Góry Główne". Powstała ona w trakcie gorączki złota w XVIII wieku. To największy region uprawy kawy w Brazylii, stanowiący blisko 50% całkowitej produkcji kawy. To tutaj znajduje się Sul de Minas, z łagodnym klimatem i temperaturą utrzymującą się w okolicach 22 stopni Celsjusza. Tutejsze farmy obejmujące 10 do 100 hektarów produkują niemal 30% wszystkich brazylijskich kaw. Słyną z pełnego smaku, owocowych aromatów i cytrusowych nut.

Sao Paulo to miejsce, gdzie znajduje się słynny Port Santos i składa się z regionów Mogiana i Centre-Oeste de Sao Paulo. Wysokość w Mogiana należy do najwyższych w Brazylii, sięgając od 900 do 1100 metrów nad poziomem morza.

Bahia jest podzielona na kilka regionów położonych na północnym wschodzie. To stosunkowo nowy region, który zaczął uprawę kawy dopiero w latach 70., ale szybkie wdrożenie technologii sprawiło, że stał się potęgą w kraju. Pochodząca z tego regionu Kawa Cerrado składa się głównie z ziaren Arabiki. Kombinacja systemów nawadniania i stabilnej pogody sprawia, że kawy rosną tutaj jednolicie i mogą być zbierane mechanicznie przez duże maszyny, zwiększając efektywność i wydajność.

Region Espirito Santo produkuje głównie ziarna kawy Robusta i nie jest zbytnio ceniony na rynku Coffee Speciality, ale jest drugim największym producentem w Brazylii pod względem ilości. Główne regiony to Montanhas de Espirito Santo i Conilon Capixaba.

Kolumbia słynie z wyśmienitej kawy, którą na szczęście nie jest tam trudno jej znaleźć, ponieważ warunki panujące w tym rejonie świata są wyjątkowo korzystne dla uprawy kawy! Żyzna, wulkaniczna gleba, duże wysokości, doskonałe nasłonecznienie, odpowiednio zrównoważona temperatura powietrza i wystarczające opady gwarantują doskonałe warunki dla rozwoju krzewów. Co ciekawe, tamtejsze sposoby uprawiania kawy utrzymują nadal tradycyjny charakter. W 2011 roku UNESCO wyróżniła Kolumbię tytułem „Światowego Dziedzictwa Krajobrazowego i Kultury Kawy”.

Większość kolumbijskich plantacji przetwarza kawę metodą mokrą, co pozwala wzmocnić aromat ziaren i jednocześnie, dzięki dokładnemu płukaniu, pozbyć się wszelkich brudnych, cierpkich czy gorzkich nut. Napar z kolumbijskich ziaren jest pełny, okrągły, o delikatnej kwasowości i nutach czekolady, karmelu, orzechów oraz cytrusów. Najczęściej uprawiane są odmiany Bourbon, Typica, Caturra i Maragogype. Kolumbijska kawa słynie z łagodności i łatwości picia, co czyni ją idealną do łagodzenia zbyt intensywnych smaków innych kaw. Ze względu na różnorodność odmian i regionów uprawy w Kolumbii trudno dokładnie określić, jakie smaki uzyskasz z danej kolumbijskiej kawy jednego pochodzenia, ale istnieją pewne powtarzające się wzorce.


Słodkie, czekoladowe smaki są bardzo wyraźne w większości przypadków, a niektóre owocowe nuty mogą zawierać karmel, jabłko i owoce leśne takie jak jagody. Aromaty kolumbijskie często mają lekko cytrusowy i owocowy charakter, a czasami zawierają nuty przypraw.

Kawa w Kolumbii jest uprawiana od początków XIX wieku, a dzisiaj kraj ten produkuje około 12% światowej kawy, ustępując pod tym względem tylko Brazylii i Wietnamowi. Uprawiane odmiany kawowca obejmują stare odmiany Arabiki, takie jak Typica (Coffea arabica var. typica) i Bourbon (Coffea arabica var. bourbon), a także Caturra (Coffea arabica var. caturra) i Maragogype (Coffea arabica var. maragogype). Ze względu na duży wolumen produkowanej kawy, Kolumbia jest kluczowym dostawcą kaw do rynku kawy rozpuszczalnej. Znana jest z produkcji bardzo łagodnego, wszechstronnego smaku, który doskonale sprawdza się w kawie rozpuszczalnej.

Trzy z najbardziej uznawanych kolumbijskich kaw – Medellin, Armenia i Manizales – noszą nazwy od regionów, w których są uprawiane,sprzedawane często razem, aby ułatwić realizację dużych kontraktów kawowych. Te kawy są znane skrótem MAM. Region Cauca obecnie obejmuje około 95 000 hektarów, które są uprawiane przez 93 000 rodzin. Jedną z najlepszych kolumbijskich kaw jest Medellin Supremo, porównywalna do kawy Jamaica Blue Mountain, choć o wyższym poziomie kwasowości. Inne kolumbijskie kawy to kawa Cucuta (zazwyczaj wysyłana przez Maracaibo) do Wenezueli oraz odmiana kawy Bucaramanga, która słynie z niskiej kwasowości. Niektóre z najlepszych kolumbijskich kaw pochodzą z regionu uprawy kawy Narino na południu Kolumbii.

Kawy z Peru stają się coraz częściej tematem rozmów miłośników nie tylko ze względu na swój bogaty aromat czy niepowtarzalny smak, ale także z uwagi na bardzo rzetelny i przeprowadzany z troską i szacunkiem do kawy sam jej proces uprawy. Dla Peru charakterystyczne są niewielkie, ekologiczne uprawy, często oznaczane również jako organiczne, na których nie stosuje się ani maszyn, ani chemicznych nawozów czy pestycydów. Owoce kawowca zbierane są tam ręcznie, a później poddawane najczęściej obróbce na mokro, która wypłukuje z kawy wszelkie brudne posmaki i w efekcie napar staje się gładki i pełny. Plantacje są z reguły zlokalizowane dość wysoko, co akurat bardzo kawom sprzyja ze względu na panujący tam klimat zwrotnikowy, częściowo wilgotny z powodu bliskości lasów Amazonii, a częściowo suchy z uwagi na obecność gór. Kawy z Peru znajdują się w pierwszej 10 najciekawszych i najbardziej pożądanych kaw na świecie. Ich profil smakowy jest zbalansowany, zrównoważony, czysty, pełny, z nutami owoców, jaśminu i czekolady.

Peru SHB (SHB to skrót od Strictly Hard Bean – określenia, które świadczy o ziarnach wysokiej jakości, uprawianych na plantacjach rozmieszczonych na wysokości przynajmniej 1500 m n.p.m., gdzie powietrze jest czyste, a rośliny nie są atakowane przez szkodniki, a co za tym idzie, nie używa się chemicznych środków). Peru SHB uprawia się w Andach. W swoim profilu smakowym ziarna mają niską kwasowość, czysty i pełen smak, nuty czekolady i cytrusów. Peru Andes, rosnąca na zboczach gór, o średniej kwasowości, dość intensywnym smaku z nutami orzechów i czekolady. Peru Chanchamayo uprawiana w środkowej części kraju, wyróżniająca się niedużą kwasowością oraz nutami wanilii, orzechów, cytrusów, pomarańczy i czekolady.

Boliwia, usytuowana w samym sercu Andów, oferuje doskonałe warunki do uprawy kawy. Krajobraz jest niezwykle zróżnicowany, obejmując obszary od wyżyn porośniętych lasami równikowymi, które stanowią 50% powierzchni kraju, po obszary sawann, stepów i półpustyń, które zajmują niemal połowę terytorium Boliwii i mogą być sklasyfikowane jako obszary nizinne. Centrum produkcji kawy to tropikalny region La Paz, gdzie znajduje się prawie 90% plantacji kawowych w Boliwii. Pozostałe 10% znajduje się w regionach: Santa Cruz, Los Yungas, Tarija i Cochabamba.


Ciekawostką jest, że dawniej w Boliwii popularne było sadzenie kawowców jako krzewów ozdobnych w ogrodach. Zwyczaje te zmieniły się dopiero w połowie XX wieku, gdy rozpoczęto intensywną produkcję arabiki w tym regionie. Niestety, roczne zbiory kaw w Boliwii nie mogą konkurować z takimi kawowymi gigantami jak sąsiednia Brazylia, która produkuje rocznie 35 milionów worków kawy w porównaniu do 150 tysięcy worków Boliwii. Plantacje w Boliwii są zazwyczaj niewielkie i należą głównie do rodzinnych gospodarstw, które zbierają kawę ręcznie i stosują tradycyjne, ekologiczne metody obróbki, unikając pestycydów i sztucznych nawozów. Dzięki tym praktykom większość kaw z Boliwii może poszczycić się certyfikatami sprawiedliwego handlu, takimi jak Fair Trade, oraz certyfikatami ekologicznymi.


Profil smakowy ziaren kawy z Boliwii jest zazwyczaj delikatny, zrównoważony, o intensywnych owocowych i lekko kwaskowych nutach, z bardzo subtelną goryczką.

Gwatemala znajduje się w gronie dziesięciu największych producentów kawy na świecie. Jej potencjał jako znaczącego producenta kawy wynika z różnorodności krajobrazu: występują tam obszary górzyste, wulkaniczne oraz równiny. Bogactwo fauny i flory, a także dostęp do dwóch oceanów sprzyjają korzystnym warunkom rozwoju roślin. To nieprzypadkowe, że większość plantacji kawowców w Gwatemali rośnie w cieniu palm, bambusów, bananowców i kakaowców. Ten idealny mikroklimat sprzyja zdrowemu wzrostowi kawowców i kształtuje charakterystyczny profil sensoryczny kaw z tamtych plantacji.

Plantatorzy w Gwatemali skupiają się głównie na uprawie Arabiki, w kilku różnych pododmianach: Bourbon, Catuai, Caturra, Typica, Hard Bean, Huehuetenango i Camaleon. Charakterystycznymi cechami kaw z Gwatemali są wyraźna kwasowość (mogąca być średnia lub mocna), dobrze zaznaczona słodycz oraz zrównoważony, złożony profil smakowy z nutami owocowymi, a także ostrością i specyficznym, mocnym posmakiem niektórych przypraw i ziół. Często można odnaleźć w nich nuty karmelu i kokosa, przeplecione delikatnym dymnym posmakiem.

Położona na zboczach wulkanu, charakteryzuje się intensywnym nasłonecznieniem i umiarkowanymi opadami deszczu. Ziarna z tej okolicy nadają naparowi intensywny i głęboki smak z dominującymi nutami czekolady oraz kwasowością cytrusów.

Obszar, gdzie kawowce rosną na znacznym wzniesieniu, pomiędzy 1500 a 1800 m n.p.m. Ziarna z tego regionu mają złożony, owocowy profil smakowy.

Honduras to jeden z największych producentów kawy wśród krajów Ameryki Środkowej, a ziarna pochodzące z tamtejszych plantacji wyróżniają się wyjątkowo zróżnicowanymi profilami smakowymi, intensywnym aromatem i bogatym body. Dużą zaletą upraw w Hondurasie jest dostęp do bardzo czystych gleb, a większość plantacji prowadzi uprawę całkowicie organiczną. Plantacje kawowców w Hondurasie położone są stosunkowo wysoko, sięgając nawet 1800 m n.p.m.

Kawy pochodzące z Hondurasu charakteryzują się dość niską kwasowością, która najczęściej współgra ze złożonym profilem smakowym. W skład tego bogatego profili smaku wchodzą nuty cytrusowe, brzoskwiniowe, śliwkowe, morelowe, karmelowe, waniliowe, kakao oraz różnorodne orzechy.

Kostaryka, niewielki kraj Ameryki Środkowej, wyróżnia się jako jedno z 20 państw o najbardziej zróżnicowanej faunie i florze na świecie. Dzięki sprzyjającym warunkom klimatycznym, odpowiedniej wysokości nad poziomem morza oraz żyznej, wulkanicznej, bogatej w minerały glebie, stała się kolebką rewelacyjnych i cenionych kaw. Duża część ziaren otrzymuje oznaczenie SHB (ściśle twarde ziarna), odnoszące się do kaw pochodzących z plantacji znajdujących się na wysokości przynajmniej 1370 m n.p.m. Na takich plantacjach owoce dojrzewają powoli, co sprawia, że ziarna są starannie wypracowane, tworząc bardziej złożony i głęboki profil smakowy.


Plantacje kawowców w Kostaryce nie osiągają znacznych rozmiarów – zbiory są dokonywane ręcznie, co gwarantuje precyzyjną selekcję, gdyż zbierane są wyłącznie dojrzałe owoce. Następnie owoce są zazwyczaj poddawane obróbce na mokro. Jest to logiczne, że im staranniej zbierane i selekcjonowane są owoce, tym jest wyższa jakość efektu pracy plantatora. Władze Kostaryki poświęcają wiele uwagi na jakość produkowanej u nich kawy. Dbają o zachowanie naturalnych warunków środowiskowych i manualnych metod pracy na plantacji. Istnieje nawet specjalna rządowa agencja, Instytut Kawy, która prowadzi różnego rodzaju szkolenia, seminaria, badania i kontrole, utrzymując wysokie standardy i rygorystyczne normy jakości ziaren eksportowanych na rynek zagraniczny.

Kostarykańskie kawy charakteryzują się zbalansowanym, pełnym i głębokim smakiem, który długo pozostaje na podniebieniu. W ich profilu smakowym można wyczuć intensywne nuty czekolady, orzechów i cytrusów, przy zachowaniu niskiej, lecz orzeźwiającej kwasowości.

Nikaragua, niewielkie i zachowane od postępującej cywilizacji państwo w środkowej Ameryce, położone pomiędzy Oceanem Spokojnym a Morzem Karaibskim. Zróżnicowany krajobraz od wyżyn po niziny, stwarza idealne warunki do uprawy kawowców. Gorący, ale wilgotny klimat tropikalny sprawia, że proces dojrzewania owoców kawowca odbywa się wolniej, co pozytywnie wpływa na jakość, intensywność i złożoność smaku prażonych ziaren.

CHARAKTERYSTYKA KAWY

Salwador wyróżnia się spośród wielu krajów zajmujących się uprawą kawy dogodnym położeniem na zachodniej stronie Ameryki Środkowej, nad Oceanem Spokojnym. Kraj składa się głównie z terenów wyżynnych, gdzie wzniesienia sięgają nawet 2386 m n.p.m. Kawowce są uprawiane na wysokościach powyżej 1350 m n.p.m., co naturalnie chroni rośliny przed niekorzystnym wpływem ewentualnych zanieczyszczeń powietrza. Dodatkowo, rośliny te korzystają z odpowiedniego zacienienia i ochrony przed silnymi wiatrami, rozwijając się u podnóży wysokich drzew.


Dzięki uprawie kawowców na wysokościach powyżej 1350 m n.p.m. wiele kaw z Salwadoru uzyskuje oznacznie SHG, co oznacza „Strictly High Grown” i jest synonimem wysokiej jakości kawy, której uzyskanie możliwe jest dzięki odpowiednim warunkom wzrostu i obfitą w odżywcze składniki czystą wodą z górskich strumieni. W Salwadorze występują rozległe gleby wulkaniczne, a klimat podzwrotnikowy przyczynia się do utrzymania średniej rocznej temperatury wynoszącej od 23 do 25 °C.


Plantacje kaw w Salwadorze zajmują niemal 160 hektarów ziemi i dają zatrudnienie ponad 20 tysiącom osób, które zbierają kawę ręcznie. Dzięki temu możliwe jest wyeliminowanie owoców uszkodzonych, ciał obcych i wszelkich wad, a do obróbki poddawane są tylko najlepsze, starannie wyselekcjonowane i dojrzałe wiśnie.

CHARAKTERYSTYKA KAWY

Plantacje kawowców w Meksyku skupiają się praktycznie wyłącznie na krzewach Arabiki. Większość upraw należy do małych, rodzinnych gospodarstw, a pomimo ogromnego potencjału przemysłowego, Meksyk dysponuje ograniczonymi obszarami nadającymi się do uprawy. Plantacje są rozproszone na różnorodnych terenach, co wpływa na nieco zróżnicowane profile smakowe kaw z poszczególnych plantacji.

harmonijna, delikatna, o niewielkiej kwasowości.

również delikatna, z zrównoważoną słodyczą i kwasowością, z nutami karmelu, czekolady, przypraw korzennych i cytrusów.

charakteryzująca się głębokimi i złożonymi profilami smakowymi, z intensywnie owocowymi nutami brzoskwiniowo-morelowymi.

dość lekka i delikatna, z nieznaczną kwasowością i słodkimi nutami czekolady i orzechów.

o niskiej kwasowości, wysokiej słodyczy i nutach wanilii, miodu oraz białych winogron.

Kawy pochodzące z Kenii cieszą się ogromną popularnością wśród miłośników kawy. Warunki panujące na tamtejszych plantacjach sprzyjają wyjątkowej jakości kawowców. Gleba wulkaniczna, bogata w składniki organiczne, oraz umiarkowana temperatura powietrza, w połączeniu z obfitymi, okresowymi opadami, tworzą idealne środowisko do uprawy kawy o wysokiej jakości i wyrazistym smaku.


W Kenii występują dwie pory deszczowe, co pozwala na dwukrotne zbieranie plonów. Pierwsza, długa i obfita, trwa od marca do maja, a druga, krótsza, występuje jesienią, głównie w październiku. Kawy z Kenii wyróżniają się wyraźną kwasowością, często przypominającą smak czerwonych owoców. Charakterystyczne dla nich są nuty jagód, wiśni, czarnej i czerwonej porzeczki, kwiatów bzu, jeżyn, czerwonych winogron, owoców egzotycznych, cytrusów, rodzynek i rumu w profilu smakowym. Dla miłośników kaw o naturalnym owocowym aromacie, z wzmocnioną słodyczą i intensywną kwasowością, Kenia będzie doskonałym wyborem, przypominającym wytrawne wino dobrej jakości.

Etiopia, znana jako ojczyzna kawy, ma bogatą historię uprawy kawowców, która sięga ponad tysiąca lat. Chociaż obecnie kawy uprawia się na wielu kontynentach, to właśnie tu, w Etiopii, narodził się ten popularny napój. Uprawa kawy stanowi nadal znaczący element życia społeczności etiopskiej – prawie 25% ludności zajmuje się uprawą kawowców lub pomaga przy tej działalności. Większość plantacji to niewielkie, rodzime gospodarstwa, zaledwie jedna piąta to duże, wysokiej jakości plantacje.


Wiele z tych domowych gospodarstw nie ma możliwości automatyzacji procesów uprawy ze względu na ograniczone zasoby i powierzchnię upraw. Dlatego też proces obróbki ziaren opiera się głównie na tradycyjnych, manualnych metodach. Pracownicy plantacji zbierają ręcznie każdy owoc, koncentrując się na tych najbardziej dojrzałych o intensywnej czerwieni. Następnie owoce są sortowane, oraz segregowane poprzez usuwanie tych zniszczonych czy nadgniłych. Kolejnym etapem jest mokra obróbka, w trakcie której owoce są namaczane w zbiornikach fermentacyjnych, a następnie przepuszczane przez specjalne mechanizmy, oddzielając miąższ od ziaren. Kolejnym etapem jest suszenie ziaren na specjalnych klepiskach lub drewnianych stołach.

Warunki panujące w Etiopii oraz długa tradycja uprawy kawy przyczyniają się do wysokiej jakości kaw etiopskich. Charakteryzują się one często niską lub średnią kwasowością, znaczną słodyczą i łagodną goryczką. W smaku można odnaleźć nuty herbaciane, morelowe, brzoskwiniowe, truskawkowe, a także czarnego bzu, bergamotki, karmelu, cytrusów, jaśminu i czarnej porzeczki. To właśnie te cechy nadają kawom z Etiopii wyjątkowy charakter i smak.


Etiopia, jako miejsce narodzin kawy, oferuje różnorodne smaki kawy w zależności od regionu, w którym uprawiane są ziarna:

Sidamo to jeden z najstarszych regionów kawowych w Etiopii, znany z wyraźnych nut cytrusowych. Kawy z tego regionu często łączą słodycz i kwasowość, która jest lekko cierpka i ostra, pozostawiając interesujące, głębokie posmaki, czasami lekko ziemiste.

Yirgacheffe słynie z kaw o złożonym smaku, owocowym aromacie, wyważonej kwasowości, a także obecności nut karmelu i wanilii. Kawy z tego regionu są bardzo cenione i poszukiwane przez miłośników kawy.

Harrar to region, w którym kawę w Etiopii uprawia się najdłużej. Ziarna z tego regionu mają zwykle łagodną kwasowość i wyraźne owocowe nuty, czasem przypominające wytrawne wino.

Uganda to górzysty kraj o bogatej faunie, florze i licznych zbiornikach wodnych. Uprawą kawy zajmują się głównie małe, domowe gospodarstwa, a plantacje zazwyczaj mają nie więcej niż pół hektara powierzchni. Ważną rolę w kontroli jakości kawy odgrywa Uganda Coffee Development Authority. W Ugandzie dominuje uprawa kawowców odmiany Arabika, choć kraj ten jest znany głównie z uprawy Robusty.

Ziarna Arabiki cechuje delikatność, wyważony smak, pełnia i złożoność, często z nutami cytrusowymi, herbacianymi, wyraźną kwasowością i aromatem drzewnym. Natomiast Robusta w Ugandzie wyróżnia się intensywnym smakiem i wyższą zawartością kofeiny w porównaniu z delikatniejszą Arabiką. Ugandyjska Robusta charakteryzuje się mocną kwasowością, lekką goryczką i wyrazistym smakiem, który długo pozostaje na podniebieniu.

Tanzania znajduje się na wschodnim wybrzeżu Afryki i jest jednym z najbiedniejszych regionów tego kontynentu. Charakterystyczny gorący i wilgotny klimat równikowy, w połączeniu z górzystymi terenami wulkanicznymi, tworzy doskonałe warunki do uprawy kawy. Plantacje często usytuowane są na znacznych wysokościach, a same krzewy są często osłonięte rosnącymi dookoła drzewami. Występowanie żyznych gleb masywu Kilimandżaro oraz prowadzenie większości upraw przez niewielkie rodziny, skutkuje produkcją bardzo przyzwoitych kaw. Ziarna pochodzące z plantacji w Tanzanii cieszą się dużą popularnością na całym świecie, zachowując jednocześnie bardzo charakterystyczny, złożony, bogaty i wyrazisty smak i aromat. Typowe nuty dla kaw z Tanzanii to czekolada, brzoskwinie, rodzynki, daktyle, z lekko wyczuwalną, delikatnie pikantną kwasowością.

Rwanda to kraj, w którym bieda styka się z produkcją kawy wysokiej jakości. Uprawa kawowca stanowi tam filar gospodarki. Rwanda leży w środkowowschodniej części Afryki, a na jej terenie rozmieszczone są tysiące przeróżnej wielkości wzgórz. Klimat, warunki topograficzne, a także żyzna, wulkaniczna gleba zapewniają kawowcom doskonałe warunki do rozwoju, a także niepowtarzalne profile smakowe, które sprawiają, że kawy z Rwandy zyskują wysokie noty podczas degustacji kaw oraz konkursów. Ziarna pochodzące z Rwandy pozwalają na przygotowanie dość delikatnego i harmonijnego naparu, ze słodkim, karmelowym zapachem. Ze względu na zróżnicowany teren, na którym uprawia się kawowce w Rwandzie, smak kawy parzonej z ziaren zebranych z różnych plantacji może nieznacznie się różnić. Ogólnie w profilu smakowym wyczuwalne są nuty cytrusowe z lekką kwasowością. Przykładowo, kawa z plantacji Kivu charakteryzuje się słodkimi nutami czekolady i marcepanu, natomiast kawa z Rizi ma w swoim profilu smakowym nuty orzechowe i korzenne z akcentami cytryny i gałki muszkatołowej.

Burundi to niewielki i stosunkowo ubogi kraj śródlądowy w Afryce, położony nad obszernym jeziorem Tanganika rekompensującym brak dostępu do morza. Ta lokalizacja zapewnia bardzo korzystne warunki do uprawy zarówno arabiki na terenach górzystych, jak i robusty, która najlepiej rośnie na terenach nizinnych. Możliwość uprawy obu odmian kawowca to tylko jeden aspekt – żyzna gleba bogata w cenne minerały oraz dostęp do wody umożliwiają produkcję kawy wysokiej jakości.


Niestety, nie wiadomo, jak długo będziemy mogli cieszyć się rewelacyjną kawą z Burundi. Pomimo swoich unikalnych cech, te tereny są intensywnie użytkowane i eksploatowane, co prowadzi do zubożenia cennej, wulkanicznej gleby. To w połączeniu z wycinaniem lasów rysuje niepewny obraz przyszłości upraw kawowych w regionie. Większość plantacji w Burundi to niewielkie gospodarstwa, które kładą duży nacisk na rzetelną i staranną uprawę, korzystając z tradycyjnych, ręcznych metod przetwarzania. Często słyszy się, że kawa z Burundi należy do najlepszych kaw w całej Afryce.

W skali światowej, Wietnam jest gigantycznym producentem kawy! To może być dość zaskakujące, ale produkuje tam się niemal 1,2 miliona ton kawy rocznie. Co nie powinno dziwić, to że główną podstawą upraw w Wietnamie są plantacje Robusty, która ma gorszą reputację niż Arabika. Topografia i klimatyczne warunki tego kraju sprawiają, że jest to doskonałe miejsce nie tylko do uprawy Robusty, ale także trzeciej najważniejszej odmiany kawy – Liberiki, a także Arabiki w odmianie Catimor.


Robusta odgrywa tam kluczową rolę w całej branży kawowej. Dlaczego? Odpowiedź jest bardzo prosta: Robusta jest gatunkiem bardzo odpornym na trudne warunki, zarówno te środowiskowe, jak i działanie szkodników czy chorób. Te czynniki wpływają na łatwość uprawy i niską cenę produkcji, co z kolei przekłada się na ogromną ilość produkcji. Ziarna pochodzące z wietnamskich plantacji kawy na pewno można uznać za wyjątkowe: są bardziej gorzkie niż kawy z Afryki, a gorycz ta łączy się z słonym posmakiem i słodyczą jednocześnie. Smak jest bardzo charakterystyczny i pewnie nie przemówi do większości osób, ale warto spróbować i samemu ocenić.


Rodowici Wietnamczycy, aby złagodzić ostry, głęboki smak kawy, dodają do niej mleka skondensowanego – połączenie to sprawia, że napar jest przyjemniejszy do picia, zachowując przy tym sporą ilość kofeiny (Robusta ma prawie dwukrotnie więcej kofeiny niż Arabika).

Kawa wietnamska charakteryzuje się różnorodnością smaków, w zależności od rodzaju ziaren i regionu uprawy. Oto kilka charakterystyk najważniejszych odmian kawy w
Wietnamie:



Region Uprawy: Wzgórza Centralne (Tay Nguyen), w tym prowincje takie jak Da Lat, Dak Lak, Gia Lai i Kon Tum. Charakterystyka Smaku: Silny i wyrazisty smak z nutami ziemistymi, drewnianymi i orzechowymi, często z delikatną goryczką. Odróżnia się od łagodniejszego i bardziej kwasowego smaku ziaren Arabiki. Wyższa zawartość kofeiny nadaje jej intensywny smak.



Region Uprawy: Głównie w regionach o wyższych wysokościach. Charakterystyka Smaku: Zrównoważony smak z rezonującą kwasowością. Nuta kwaskowa i słodka w posmaku, z owocowym i kwiatowym aromatem. Często używane w mieszankach i cenione za wszechstronność.



Region Uprawy: Różne regiony. Charakterystyka Smaku: Wyjątkowy smak łączący bogactwo czekolady z jasnością owoców. Mocha ma charakterystyczny smak, ceniony przez tych, którzy lubią kawę z nutą słodyczy i lekką ziemią.



Region Uprawy: Różne regiony. Charakterystyka Smaku: Wyjątkowe i subtelne smaki. Naturalna słodycz i jasna kwasowość sprawiają, że jest bardzo cenione wśród miłośników kawy. Często używane w specjalnych mieszankach.



Region Uprawy: Różne regiony. Charakterystyka Smaku: Hybryda łącząca cechy Arabiki i Robusty. Mieszanka ziołowa, z nutami pomiędzy Arabiką a Robustą. Odporna na choroby, co sprawia, że jest praktycznym wyborem w trudnych warunkach uprawy.



Region Uprawy: Różne regiony, głównie Robusta. Charakterystyka Smaku: Unikalny kształt jednego, gęstego ziarna przyczynia się do bardziej skoncentrowanego smaku. Może występować zarówno w Arabice, jak i w Robuscie.


Region Uprawy: Różne regiony. Charakterystyka Smaku: Unikalne ziarna o aromatach jackfruit i wiśni, z delikatnym połączeniem czekolady, dojrzałych owoców i nut przyprawowych. Brak goryczki, co sprawia, że jest ulubioną wśród tych, którzy preferują łagodniejszy smak.



Proces Produkcji: Ziarna są spożywane przez cywetę (rodzaj łasicy), poddawane fermentacji w ich układzie trawiennym, a następnie zbierane z odchodów. Charakterystyka Smaku: Wyjątkowo gładki i bogaty smak z niską kwasowością, o nutach ziemistych, czekoladowych i orzechowych.


Proces Produkcji: Ziarna mieszane z jedzeniem dla słoni, spożywane, a następnie zbierane z odchodów. Charakterystyka Smaku: Połączenie bogactwa Arabiki z nutami ziemi, oferujące niezwykłe doświadczenie kawowe.

Laos można opisać w dość prosty sposób: posiada klimat monsunowy, górzysty teren i tropikalne lasy. W okresie letnim obszary te doświadczają obfitych opadów deszczu, podczas gdy zima charakteryzuje się suchym okresem pozbawionym opadów. Znacząca większość plantacji znajduje się w południowej części kraju, gdzie lasy są nieco mniej liczne, co czyni je odpowiednimi do uprawy kawy. Zaletą tych obszarów jest bardzo żyzna, bogata w minerały gleba wulkaniczna, na której krzewy kawowca się świetnie rozwijają. Najczęściej uprawianym gatunkiem kawy jest tam Robusta, która łatwo przystosowuje się nawet do trudnych warunków środowiskowych i jest dość odporna na choroby i szkodniki. Niemniej jednak lokalna Arabika zasługuje również na uwagę miłośników kawy. Ziarna mają charakterystyczny smak i aromat, dzięki czemu kawa jest mocna i intensywna z wyczuwalnymi nutami przypraw.

Kawa uprawiana na Wysokim Płaskowyżu Bolaven w Laosie ma bardzo korzystne warunki rozwoju. Jest to główny obszar uprawy kawy w Laosie. Położony na znacznych wysokościach, oferuje korzystne warunki dla rozwoju kawowca. Znany jest z czerwonych gleb wulkanicznych, które sprzyjają wzrostowi roślin. W regionie uprawiane są różne odmiany kawowca, w tym Arabika, Robusta i Liberica. To zróżnicowanie przyczynia się do różnorodności smaków kawy z tego obszaru. Rośliny kawowca zostały wprowadzone na ten obszar przez Francuzów, którzy dostrzegli, że wysoko położony płaskowyż o żyznych glebach stanowi doskonałe miejsce do uprawy kawy. Historia ta sięga lat 20. XX wieku. Obszar Wysokiego Płaskowyżu Bolaven obejmuje trzy południowe prowincje: Saravan, Champasak i Sekong. Położony jest na zachód od granicy z wysokimi terenami środkowego Wietnamu i na północ od granicy z Kambodżą. Uprawa kawy na Wysokim Płaskowyżu Bolaven to ważny element gospodarki Laosu, a unikalne warunki geograficzne i glebowe wpływają na charakterystykę smakową lokalnej kawy.